‘Muziek is geen luxeproduct, maar een basisbehoefte’, zegt saxofonist en initiatiefnemer Aina Font. Samen met cellist Manon Leroux vormt ze Duo Nim: een muzikaal duo met een sociale missie. Dankzij steun van het Fonds voor Oost brengen zij de komende weken live muziek naar verzorgingshuizen, ziekenhuizen, speeltuinen en scholen in Oost.
Aina Font woont deels in Berlijn, maar heeft ook een thuisbasis in de Indische Buurt. Ze studeerde saxofoon aan het Conservatorium van Amsterdam bij Arno Bornkamp en volgde daarna masterstudies in Berlijn bij onder andere het Artemis Quartett en Vineta Sareika (concertmeester Berliner Philharmoniker). Haar muzikale partner Manon Leroux woont ook in Oost. Beiden delen de overtuiging dat muziek toegankelijk moet zijn voor iedereen, niet alleen in concertzalen, maar juist op plekken waar mensen het nodig hebben.
Hun gezamenlijke project heet Muziek voor een inclusieve samenleving. Duo Nim laat zich onder andere inspireren door culturele organisaties als Aslan, bekend om het gebruik van instrumenten uit diverse culturen. ‘Die culturele rijkdom is enorm inspirerend’, vertelt Aina. ‘We passen ons programma aan op de locatie en doelgroep. Elke uitvoering is maatwerk.’
Muziek in het ziekenhuis
Die aanpak blijkt effectief. Onlangs speelden ze negen keer in OLVG Oost, verspreid over verschillende afdelingen. ‘Een verpleegkundige vertelde dat een patiënt die normaal onrustig is, tijdens onze muziek helemaal kalm werd,’ herinnert Aina zich. Een andere patiënt, die normaal schreeuwde, bleef vier minuten muisstil. ‘Dat zegt genoeg.’
Verbinden en raken
Voor Aina is muziek een universele taal, die diep binnenkomt. ‘Bij kinderen, ouderen, mensen met dementie of psychische klachten: muziek werkt altijd. Het verbindt mensen met zichzelf en met elkaar. Het is een internationale taal, maar ook iets persoonlijks. Muziek raakt aan iemands eigen levenservaring.’
‘Live muziek kun je niet vervangen door technologie. Het ontstaat uit een gebaar van generositeit en het verlangen om contact te maken.’
De steun van het Fonds voor Oost maakt het mogelijk om het project verder uit te breiden. ‘We doen dit met hart en ziel, maar dankzij deze subsidie kunnen we meer mensen bereiken en ons verder ontwikkelen. Voor ons is het een leerproces dat continu doorgaat.’
Van Concertgebouw tot speeltuin
Aina en Manon traden op in grote zalen zoals het Concertgebouw en de Berliner Philharmonie, maar voelen zich net zo thuis in een buurthuis, kerk of speeltuin. ‘Ik speelde in het ziekenhuis én in het Concertgebouw. Voor mij zijn alle mensen gelijk. Het gaat om de verbinding.’
Die verbinding zoeken ze op allerlei manieren. In samenwerking met de Ethiopische kerk koppelden ze een maaltijd aan een concert. Ze spelen in speeltuinen waar kinderen voor het eerst kennismaken met klassieke muziek. In verzorgingshuizen is de organisatie soms ingewikkeld en tijdens optredens worden hun grenzen getest. ‘Maar met geduld en vertrouwen werkt het. Je moet geloven in de kracht van muziek en openstaan voor elke situatie. Je blijft leren.’
Breder dan muziek
Naast uitvoerend muzikant is Aina ook actief binnen de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, waar ze zich inzet voor het verbeteren van het Nederlandse kunstonderwijs. ‘Ik wil dat kunsteducatie – in dans, theater, film en muziek – toegankelijker en inclusiever wordt.’
Volgens Aina valt er veel te leren van elkaars sterke kanten. ‘In de Filmacademie is veel aandacht voor inclusieve taal. In de Dansacademie gaat het juist over fysieke grenzen en persoonlijke ruimte. We moeten trots zijn op het onderzoek dat al is gedaan en dit meenemen in de programma’s van onze opleidingen.’
Daarnaast is Aina verbonden aan het Ricciotti Ensemble. Een orkest dat optreedt op bijzondere locaties zoals asielzoekerscentra, gevangenissen en scholen voor speciaal onderwijs.
De buurt als podium
De komende weken zijn Aina en Manon opnieuw te vinden in Oost. ‘We gaan naar de mensen toe – naar waar ze wonen, werken, spelen of herstellen. Daar brengen we muziek. Niet als afleiding, maar als iets essentieels. Iets dat raakt en verbindt.’
Voor Aina is het zonneklaar: muziek is geen extraatje, maar een behoefte. ‘Iedereen verdient het om geraakt te worden. Wij doen dat – noot voor noot.’
