Bruggen bouwen met de zonnebloemen van Van Gogh

In navolging van de eerdere rubriek waarin IJopener Amsterdammers sprak die zich inzetten voor Oekraïne spreken we met Tatiana Pomuran (37), die nu acht jaar met haar man en twee zoons in Amsterdam woont.

Ruben Cardol | Foto Tatina Pomuran

Nog geen vijf maanden nadat Tatiana haar eerste stappen in Amsterdam zet, start zij een eigen bedrijf. Voor bedrijven uit GOS-landen, zoals Oekraïne, Georgië, Rusland en Kazachstan, organiseert zij jarenlang de omlijsting van zakelijke reizen en congressen in de Benelux. Met een groep reisleiders biedt ze bezoekers een kijkje in de Nederlandse cultuur die verder gaat dan een boottocht door de grachten of een bezoek aan de Keukenhof. Tijdens de programma’s worden bijvoorbeeld de Waddeneilanden, Rotterdam en Nederlandse kastelen in het buitengebied bezocht.

Door corona valt in maart 2020 het hele bedrijf in één klap stil. Vanaf de zomer van 2021 trekt het weer aan, maar de Russische invasie van Oekraïne verandert alles. Niet alleen werk, maar haar hele wereld lijkt in te storten. ‘Vanaf de eerste dag van de oorlog begreep ik dat ik iets moest doen. Ik kreeg heel veel telefoontjes. Mensen die wilden vluchten, maar geen idee hadden waar naartoe. In de eerste weken hebben we zeven mensen in huis opgevangen. Op dit moment verblijft alleen het nichtje van mijn man nog bij ons thuis.’

Tatiana vertelt dat ze een bepaalde radeloosheid ziet bij de mensen die aankomen in Nederland. ‘Voor sommigen is dit zelfs de eerste keer dat ze in West-Europa zijn. Ze zijn halsoverkop gevlucht. Vaak trekken ze direct in bij familie, gastgezinnen of vrijgemaakte verblijfplaatsen zoals het WOW-hostel in Amsterdam-West.’ Doordat Oekraïners vrij mogen reizen in de Europese Unie, slaan ze de weg via instanties over. Ze zijn vrij om te reizen en werken, maar dat betekent ook zelf je weg vinden in een onbekende omgeving. ‘Het is enorm stressvol. Er is natuurlijk verdriet, en dat moet je een plek geven in een volslagen nieuwe wereld. Toen dacht ik aan de excursies, en dat dit een mooie manier kon zijn om iets te betekenen. Een brug slaan tussen Nederland en Oekraïne, door mensen in hun eigen taal een nieuw land te laten zien.’

Tatiana besluit samen met haar vaste reisleiders gratis excursies te organiseren. Het enthousiasme is enorm. ‘Voor de eerste excursie waren er direct veertig aanmeldingen, terwijl in Amsterdam de maximale groepsgrootte voor excursies eigenlijk vijftien is.’ Tatiana benadert partners met wie ze voorheen zakelijk contact had. Naast wandelingen door het centrum, langs Artis en het Joods kwartier kunnen hierdoor ook het Rijks en het Van Gogh Museum worden bezocht. In samenwerking met de gemeente organiseert ze daarnaast twee concerten op de Dam.

‘Ik weet nog zo goed dat gevoel. Als ze aankomen zijn mensen nog zo overstuur, vol emotie. En na de excursie, hun gezichten. Voor het eerst zag ik weer een glimlach. Tenminste voor twee uur vergeten ze de verschrikkingen.’ Tatiana legt uit dat de excursies in het teken staan van kennismaking met Nederland. ‘Een schilderij van Van Gogh of Rembrandt is niet alleen mooi, je kan die beelden ook gebruiken om iets te vertellen over de tradities en gebruiken van Nederland.’

De excursies zijn voor Tatiana de eerste stap naar een officieus project #DobroDiy. ‘Door het effect van die excursies zag ik dat de mensen behoefte hebben aan herkenbaarheid – een gemeenschap.’ Vanuit heel Amsterdam, Diemen en Amstelveen komen we nu twee middagen per week samen in een buurthuis in Amsterdam-West.’ Tatiana legt uit dat het een plek is waar mensen zelf lunch kunnen bereiden, die zij verzorgt. Behalve een welkome extra maaltijd is het ook een plek om nieuwtjes te delen en kofe te drinken. Het werk van Tatiana heeft door de oorlog een andere wending genomen. Inmiddels heeft ze zitting in de Klankbordgroep Vluchtelingen van de gemeente. Haar oorspronkelijke werkzaamheden liggen grotendeels stil. Voor twee grote Oekraïense bedrijven verzorgt zij nog eens per kwartaal de organisatie van een terugkerende zakelijk bijeenkomst in Nederland.

‘De focus van ons project DobroDiy ligt nu op het informatiecentrum en het samenbrengen van de allerkleinste Oekraïners. Het is heel fijn voor de kinderen om te kunnen spelen in hun eigen taal. We hebben een speelruimte met speelgoed en knutselspullen waar ze nieuwe vriendjes kunnen maken.’ Tatiana vertelt dat ze zich ook volledig op dit project heeft gestort om zichzelf overeind te houden. ‘Door dit werk red ik mezelf. Ik vind het heel moeilijk om nieuws en foto’s van deze oorlog te zien, dan sterf ik. Daar ben ik heel erg gevoelig voor. Door druk bezig te zijn, heb ik minder tijd om er over na te denken. Dus ik doe dit ook een beetje om mezelf te helpen.’