De gemeente Amsterdam start vanaf april met buurtteams om de toegang tot hulp zo laagdrempelig mogelijk te maken. In iedere Amsterdamse wijk kunt u dan op één plek terecht met vragen over zorg, welzijn, wonen, werk, geldzaken, schuldsanering en veiligheid.
Ouderen Adviesraad Oost
In de zeven stadsdelen zijn de namen bekend van de organisaties die de buurtteams vorm gaan geven en hiervoor een subsidie hebben gekregen, voorlopig voor de duur van zes jaar. In financieel en organisatorisch opzicht is de realisatie van de buurtteams daarmee een feit en de locaties waar u met uw vragen terecht kunt zijn bekend.
Buurtteam Oost
In Amsterdam-Oost werken: Dynamo, Stichting Philadelphia, Leven en Zorg, per Mens (voorheen de Volksbond en Streetcornerwork) en ZGAO samen in het opzetten van de buurtteams. Oost kent vier gebieden en in elk gebied start op 1 april een buurtteam. In Oud-Oost in Post-Oost, in de Watergraafsmeer in dienstencentrum Watergraafsmeer, op IJburg in gezondheidscentrum Haveneiland en in de Indische Buurt/Oostelijk Havengebied in de Flevopoort. Daarnaast komen er nog elf zogenaamde satellietlocaties. De plek daarvan in de wijk is nu nog onduidelijk.
In elk buurtteam komt een vaste kern van deskundigen met een brede kennis op het gebied van maatschappelijke dienstverlening en GGZ-problematiek; het wordt aangestuurd door een teamleider.
Om te voorkomen dat bij complexe hulpvragen verschillende hulpverleners worden betrokken, is het plan een ‘regiehouder’ aan te stellen, een contactpersoon als aanspreekpunt, die verantwoordelijk is voor het hele hulpverlenerstraject.
Rol van de OAR
Als OAR volgen wij de ontwikkelingen op de voet en we vinden het onze taak om u op de hoogte te brengen van de start van de buurtteams. Het is nog maar kort dag tot april. Dan zou je verwachten dat de media er vol van staan en de buurtbewoners met een publiekscampagne geïnformeerd worden over de komst. De gemeente legt de lat hoog met het streven dat iedere Amsterdammer het buurtteam goed moet weten te vinden.
Vanuit het perspectief van de ouderen vragen wij ons af wat het buurtteam De gemeente Amsterdam start vanaf april met buurtteams om de toegang tot hulp zo laagdrempelig mogelijk te maken. In iedere Amsterdamse wijk kunt u dan op één plek terecht met vragen over zorg, welzijn, wonen, werk, geldzaken, schuldsanering en veiligheid. voor de ouderen kan betekenen, onder andere met het oog op de toenemende vergrijzing en vereenzaming in onze stad.
Age Friendly City
Het beleid van de regering is erop gericht, dat ouderen zolang mogelijk thuis blijven wonen. Dat lukt alleen als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan zoals voorzieningen op het gebied van gezondheidszorg en wijkzorg, mobiliteit en levensloop-bestendige woningaanpassingen.
Age Friendly City is een internationaal begrip voor de manier, waarop een stad zou moeten worden ingericht om aan zelfredzaamheid tegemoet te komen en aan een veilige en toegankelijke omgeving te werken.
De domeinen waarop het beleid van AFC zich richt zijn de buitenruimte en bebouwing, vervoer, huisvesting, sociale participatie, maatschappelijke participatie en werk, communicatie en informatie en maatschappelijke ondersteuning en gezondheidszorg.
De Gemeente Amsterdam staat hier in principe achter, maar behalve een budget voor armoedebestrijding en het project ‘Aanpak Eenzaamheid’ heeft het zich op de andere domeinen nog weinig actief getoond.
Hoe gaan de buurtteams aandacht besteden aan het veilig inrichten van de buurt en de uitgangspunten van AFC voor het realiseren van een ouderenvriendelijke stad?
Het gaat niet alleen om individuele hulp gericht op zelfredzaamheid maar ook op een voor ouderen toegankelijke omgeving ter stimulering van participatie en welzijn. De discussie over de knelpunten van het langer zelfstandig wonen ging vooral over de geschiktheid van woningen. Zonder een goede kwaliteit van de woonomgeving is deze doelstelling onhaalbaar.
Daarbij is een onderscheid te maken tussen fysieke, sociale en functionele omgevingsfactoren. Bij fysieke geschiktheid gaat het bijvoorbeeld om de vraag of de openbare ruimte zich leent voor veilig wandelen. Bij sociale geschiktheid gaat het om de vraag of ouderen voldoende sociale contacten in de buurt hebben of kunnen ontwikkelen. En de functionele geschiktheid kijkt naar de nabijheid van verschillende belangrijke voorzieningen.
De ouderenadviseur
Gezien de specifieke vragen en behoeften passend bij de oudere levensfase, bevelen wij als OAR aan om in de buurtteams een ‘ouderen-specialist’ op te nemen onder de noemer van ‘ouderenadviseur’, als een vaste en betaalde kracht in het team.
Enkele praktische voorbeelden, waarvoor de hulp van de ouderenadviseur kan worden ingeroepen: welke hulp kan worden ingezet voor een 82-jarige alleenstaande vrouw, die haar heup heeft gebroken? Hoe kan een 78-jarige vrouw, die recent aan haar knie is geopereerd en hartproblemen heeft, thuis blijven wonen op een bovenwoning nu er problemen zijn met het regelen van hulp in de huishouding? Welke vrijwillige hulp of mantelzorg is er in de buurt beschikbaar voor een echtpaar, werkenbeide boven de 85, nu de man regelmatig in het ziekenhuis moet worden opgenomen? Waar kan een 55-jarige chronischzieke alleenstaande vrouw Tekst: Ouderen Adviesraad Oost terecht voor betaalbare en voedzame maaltijden in de buurt? In algemene zin valt en staat een passend antwoord op bovengenoemde vragen met een goed overzicht van ‘wie zit waar’ door kennis van de sociale kaart en het bijhouden ervan.
Vraaggericht werken
Of het aanbod meegroeit met de behoeften van de buurt, als blijkt dat er hiaten in de hulpverlening en de voorzieningen zijn, zal de toekomst leren. Wat gaan de buurtteams doen met signalen van tekortkomingen op het gebied van zorg, welzijn, wonen, werk, geldzaken en veiligheid, de items en het fundament van de buurtteams? Hoe gaan zij dat monitoren? Is er een politiek draagvlak voor het oppakken van signalen van ontbrekende voorzieningen voor senioren, zoals bereikbaarheid van het openbaar vervoer, de groeiende afstand tussen de haltes en het winkelaanbod op loopafstand? Verdwijnen de schotten tussen het sociaal loket voor de aanvraag WMO-voorzieningen, de thuiszorg, de wijktafels en de buurtteams? Hoe worden op korte termijn de problemen met de aanvragen voor hulp in de huishouding opgelost nu het budget op is en de gemeente in een juridisch gevecht is verwikkeld door fouten in de aanbesteding?
Als een van de eerste voorwaarden voor een goede afstemming van hulpvraag en aanbod geldt het leveren van maatwerk. Bij het doorverwijzen is het op de voet blijven volgen van het verwijzingsproces een tweede voorwaarde voor de garantie dat de cliënt ook werkelijk aankomt bij de juiste hulp. Het van het kastje naar de muur verwijzen kan worden voorkomen door één persoon verantwoordelijk te stellen. Kennis van de sociale kaart van de wijk is een derde voorwaarde voor het inzetten van de gevraagde hulp.
Hulp op maat vraagt daarnaast om de samenwerking met niet alleen professionele organisaties in de buurt, maar ook met vrijwilligersorganisaties. In de officiële stukken worden de onbetaalde vrijwilligersorganisaties de sociale basis genoemd.
Rooskleurig
Als er duidelijkheid komt op bovenstaande vragen, de principes van Age Friendly City als uitgangspunt gaan gelden, de ouderenadviseur een vaste betaalde kracht van het buurtteam wordt, de signalen van een tekort aan voorzieningen serieus worden genomen, de ouderen bij het verdere proces worden betrokken, een goede sociale kaart van aanwezige voorzieningen beschikbaar is met onder andere een overzicht van maaltijd- voorzieningen in de buurt én het lukt de vele schotten weg te halen, dan ziet de OAR een rooskleurige toekomst voor de buurtteams.
