Met een Chinese Leeuwendans, een optreden door ISH Dance Collective en met Taekwondo en Capoeira demonstraties werd op donderdagavond 30 mei in Wereldmuseum Amsterdam de nieuwe tentoonstelling Martial Arts geopend door Kung Fu Master Henny Eleonora. Samenstellers Daan Kok en Rik Helder hebben hiervoor 15 verschillende vechtsporten uit verschillende culturen geselecteerd.
Annette Douwes | Foto’s Eddy Ellert
Martial Arts (vechtsport, krijgskunst) heeft zowel een fysieke, geestelijke als spirituele/religieuze invalshoek. Naast krachttraining zijn discipline, concentratie, beheersing en respect voor leraar en tegenstander kernwaarden. Amsterdam heeft 50 verschillende vechtsportcentra. Een aantal daarvan heeft materialen beschikbaar gesteld aan deze tentoonstelling.
Kracht en behendigheid
De bezoeker van de tentoonstelling komt binnen via de kleedkamer en kan daar een boksshort met bokshandschoenen, een judo- of taekwondopak of WhuShu schoenen aantrekken. Dan volgt de trainingsruimte waar je je eigen kracht en behendigheid kunt testen: met een boksbal en/of de knotsen van de eeuwenoude Perzische Zurkaneh traditie. Daarin wordt getraind in broederschappen, onder begeleiding van religieuze gezangen. Verderop zien we hoe in de Zuid-Indiase Kalari-traditie vóór de training de Hindoe goden Ganesha, Shiva en Kali worden geëerd. Bij het Thai (kick)boksen speelt het Boeddhisme een belangrijke rol.
Het Dutch Style Kickboxen , een Nederlandse variant van het Thai kickboksen, heeft een ereplaats in de tentoonstelling, vanwege de vele Nederlandse kampioenen: Rico Verhoeven, Badr Hari, Lucia Rijkers en anderen. Hun (loodzware!) Champion Belts sieren de indrukwekkende prijzenkast! Het bezoek eindigt in de ‘bioscoop’, waar fragmenten worden getoond uit beroemde vechtfilms met Martial Arts grootheden als Jackie Chan en Bruce Lee. Adembenemend!
Ook het showelement is aanwezig, zoals bijvoorbeeld de ringwalk en stare down: het uitdagen van de tegenstander, zoals dat destijds gebeurde tussen Rico Verhoeven en Badr Hari. En wie kent niet de vervaarlijke Haka van de Maori’s uit Nieuw Zeeland? Bij het Mexicaanse showworstelen wordt een strikt uitgewerkte choreografie gevolgd, waarin de specifieke bewegingen en de winnaars – verliezers vastliggen, net als bij de Boliviaanse Cholitas: worsteldanseressen.
Tegenstander verzorgen
Vechtsporten versterken de gemeenschapszin. Zo mag het stokvechten van de Afrikaanse Nguni enkel worden uitgevoerd tijdens gemeenschapsfeesten zoals bijvoorbeeld een bruiloft. Het gaat er dan heftig aan toe. Hoofdregel is dat degene die zijn tegenstander verwondt hem na afloop ook verzorgt. Dat zouden meer volkeren moeten doen!
In de diaspora – leven in een vreemd land – bieden traditionele vechtsporten een toegevoegde culturele waarde, die de eigen identiteit versterkt. Vaak spelen ze een belangrijke rol in oorlogen en verzetsbewegingen. Zo heeft tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië (1945 – 1949) Pencak Silat veel bijgedragen aan de vrijheidsstrijd. Sinds de Onafhankelijkheid (1949) is dit de nationale sport van Indonesië. En Mohammed Ali, de beroemdste bokser aller tijden heeft zich altijd sterk verzet tegen racisme en discriminatie en tegen de Vietnamoorlog.
Martial Arts is te zien tot en met 31 augustus 2025 in Wereldmuseum Amsterdam. Check www.amsterdam.wereldmuseum.nl
