De EHBO-vereniging Amsterdam-Oost is al vanaf 1941 actief in de Indische Buurt. Ruim tachtig jaar dus worden er in Oost al mensen opgeleid om eerste hulp te kunnen verlenen bij mensen in nood. Een geruststellend idee, mocht ik ooit om wat voor reden dan ook een ongeluk krijgen of onwel worden in de buurt. Hoe ziet een EHBO-lesavond eruit? Wat is de motivatie van de leden, die belangeloos hun vrije uren investeren in het leren van mogelijke levensreddende verrichtingen?
Henny Reubsaet
Maandagavond om 20.00 uur meld ik me als verslaggever bij de vereniging, die gevestigd is in het gebouw van Speeltuinvereniging Batavia in de Tidorestraat. Instructeur Sjaak Sneek heeft het lokaal al zodanig ingericht met de nodige materialen dat de les snel van start kan gaan. Deze avond is een herhalingsles met circuittraining als onderwerp. Geoefend worden zes situaties waar je als EHBO’er in de praktijk mee te maken kunt krijgen. Onder andere verbanden aanleggen, handelen bij verstikkingsgevaar, verplaatsen van slachtoffers. De elf deelnemers worden in duo’s verdeeld en moeten bij elk station aan de slag.
Sjaak verzoekt me vriendelijk of ik bij gebrek aan een lotus-slachtoffer een bewusteloos persoon wil spelen. Lotus? Staat voor Landelijke Opleiding tot Uitbeelding van Slachtoffers. Vereniging Lotus Nederland leidt mensen op die ongevalssituaties kunnen ontwerpen, ensceneren en natuurgetrouw kunnen uitvoeren, zodat hulpverleners kunnen oefenen. Ik leer dat ik als professioneel lotus-slachtoffer allereerst een EH-diploma van het Oranje Kruis nodig heb, iets dat alle aanwezigen van vanavond al jarenlang in hun zak hebben. Dat diploma is juist de reden dat ze vanavond een herhalingsles volgen. Elke twee jaar moet je weer kunnen aantonen dat je alle 24 competenties die je nodig hebt voor het Oranje Kruis EHBO-diploma nog beheerst. De aanwezigheid van elke deelnemer wordt dan ook zorgvuldig bijgehouden.
Als bewusteloos slachtoffer voel ik letterlijk wat het betekent om in competente handen te zijn. De twee hulpverleners die ik boven me hoor praten, moeten goed communiceren over hun handelen, omdat ze voor de gelegenheid met een arm en een been aan elkaar gebonden zijn. Zonder goed overleg kunnen ze me dusdanig beperkt natuurlijk niet helpen. Alle duo’s checken keurig of ik nog ademhaal, en weten me vervolgens soepel in een stabiele zijligging te draaien, met mijn hand onder mijn hoofd. Hun handen op mijn borst en rug om mijn ademhaling te blijven monitoren, en dan maar wachten op de ambulance die via 112 is opgeroepen.
Een leerzame avond dus ook voor mij. In de (korte) pauze hoor ik meer over de motivatie van enkele aanwezigen. Edward, de instructeur (in opleiding) die mijn hulpverleners bijstond, heeft een ommezwaai gemaakt van een commercieel beroep naar chauffeur/begeleider bij ziekenvervoer. Een EHBO-diploma is dan noodzakelijk natuurlijk, maar hij vindt de lessen bij de vereniging ook plezierig. Juist omdat het een vereniging is en de meeste leden op elke herhalingsles aanwezig zijn, 24 avonden per jaar.
Peter is de lessen pas na zijn pensioen gaan volgen, uit interesse, omdat hij vroeger bij de scouting ook ooit zijn EHBO-diploma had gehaald. Net als Carin, die nog voltijds werkt, is hij af en toe als EHBO’er actief bij kleinschalige evenementen. De oproep daartoe krijgen ze van Stichting Hulpverlening EHBO Amsterdam en Omstreken. Zijn laatste klus was het slotconcert van de Prinsengrachtconcertreeks in het Westerpark. Carin heeft zich weer opgegeven voor de Sloterplasloop in oktober. Zonder de nodige EHBO’ers kunnen dergelijke evenementen niet doorgaan.
Eggie is al jarenlang vrijwilliger bij een kinderkamp waar het een verplichting is dat enkele begeleiders een volwaardig EHBO-diploma hebben. Hij komt al jaren elke lesavond op de fiets vanuit Zuidoost naar de lessen in Oost, omdat hij van een vriend had gehoord dat het bij de EHBO-vereniging in Oost gezellig was.
Na de pauze worden de ervaringen van de leden van de vereniging met de circuittraining geëvalueerd. Hoe hebben ze het verstikkingsvest ervaren? Hoe ging het verbanden leggen? Iedere deelnemer komt aan bod. De meesten vonden het fijn om allerlei handelingen weer even te kunnen oefenen, want kennis zakt ook snel weg als je het niet zo vaak in de praktijk hoeft te brengen. Sjaak legt bij elke opdracht nog even kort uit hoe ze het beste hadden kunnen handelen en welk ezelsbruggetje ze kunnen gebruiken om de nodige handelingen te onthouden.
Tot slot reikt Sjaak nog een puzzel uit. In teamverband moeten de deelnemers vragen beantwoorden over EHBO-termen. Zoal bijvoorbeeld de naam van een gangbaar desinfectiemiddel. Als ze de puzzel correct invullen, vinden ze met de juiste letters het winnende woord. Als alle teams het woord ontsmetting hebben gevonden, is de herhalingsles afgelopen.
Een welbestede, leerzame avond in een fijne ontspannen sfeer. Het samen opruimen van het lokaal gaat snel en om 22.00 uur staat iedereen weer buiten. Volgende week volgt een geheel andere les, hoor ik, gericht op letsels. Dan zullen veel foto’s vertoond worden op het grote scherm.
Vanaf 4 maart organiseert EHBO-vereniging Amsterdam-Oost weer een basiscursus. Gedurende 14 avonden worden 24 competenties behandeld. Daarna volgt een examen door Het Oranje Kruis. Het officieel erkende EHBO-diploma is 2 jaar geldig. Sommige zorgverzekeraars vergoeden cursussen en lidmaatschapskosten van EHBO-verenigingen.
Check www.ehbo-oost.amsterdam/basiscursus voor informatie over en aanmelding voor de basiscursus.
