Zeven keer is G.G. gespeeld. Het is een bewerking van Bertolt Brecht’s toneelstuk over astronoom en wetenschapper Galileo Galileï. Nu in een nieuw jasje gestoken aan de hand van vertalingen en improvisaties van de acteurs. De repetities op locatie waren niet altijd makkelijk.

 Anneke Hesp | Foto Moving Arts Project

Het begint donker te worden en om zeven uur striemt een hoosbui het Krugerplein. Onder een boom proberen wat acteurs te schuilen. De techniek komt aan in het busje. Nog even wachten, of toch maar ergens naar binnen gaan voor de repetitie? Dan druppelt het nog wat na en komt ook Wil met haar klapstoeltje het plein op. We blijven en gaan beginnen.

Twijfel, rekenen, waarheid

Wil woont al 77 jaar op de Transvaalkade en speelt ‘volk’. Ze mag Galileo uitschelden voor mafketel en sterrenfluisteraar. Willemijn is de jongste met haar 13 jaar en steelt de show met een radslag en het vinden van de telescoop waar Galileo zo’n behoefte aan heeft.

Het eerst treden drie figuren aan die enthousiast al dansend, scanderend en zingend ons inleiden in de wereld van de zestiende eeuw. Hun conclusie is: ‘De zon draait om de aarde en de aarde niet om de zon.’ Zij zijn geleerden, denken de waarheid te weten en laten geen twijfel toe. Dit is het uitgangspunt waar Galileo tegenin gaat. Zijn waarnemingen laten zich niet verklaren door wat men algemeen aanneemt als waarheid. Zijn berekeningen leiden hem tot een andere conclusie.

Huwelijk op Steve Bikoplein

‘Onze voorstelling is een eindresultaat van het kunstproject ‘Waarheden, Heden Waar,’ legt regisseur Diane Elshout uit. ‘We hebben de letters van DE WAARHEID op het plein gehad en ze meegenomen naar andere plekken waar de buurt samen is gekomen. Geleidelijk aan zijn de letters veranderd, soms in kunstwerken, maar er is ook een omgetoverd tot leenbibliotheekje. Ook is er een rechter gekomen om met buurtbewoners te praten over wat de waarheid en rechtspraak met elkaar te maken hebben.’

Elshout vormt samen met Noud Verhave en Janine Toussaint het kunstenaarscollectief Moving Arts Project (MAP). ‘We maken projecten in de buurten met de mensen die daar wonen. Een aantal jaren geleden bijvoorbeeld rond het Bikoplein. Daar hebben we een voorstelling rond Romeo en Julia gemaakt.’ Ik herinner mijzelf dat twee vrienden daar toen voor één dag een huwelijk konden sluiten. Net als bij dit project bracht MAP toen buurtbewoners samen rond een inspirerend idee.

Zwaar tellen

Bus 37 bromt langs en terwijl Galileo, alias Pablo van Wetten, zijn telescoop wil aanbieden aan de geleerden zodat ze zelf eens kunnen kijken, loopt een stelletje verwonderd dwars door de spelers heen. Natuurlijk krijgen ze een korte uitleg als ze aan de andere kant van het plein zijn aangekomen en ook nog een folder. De geleerden hebben trouwens geen zin om hun eigen aannames te testen en de situatie wordt moeilijk. We weten dat Galileo, door toe te geven, ontkwam aan de martelkamer en erger. Toen het gevaar was geweken, zou hij gezegd hebben: ‘En toch beweegt zij!’

Wellicht was Galileo een grotere held geweest als hij was blijven volhouden. Maar wat telde zwaarder? Hij onderhield al zijn broers en zussen, zijn vrouw en zijn kinderen. Tamelijk snel stelde de wetenschap hem in het gelijk, de katholieke kerk deed er een paar eeuwen langer over.