Het Beukenplein van Fokko Kuik

Het Beukenplein moet ooit wel een echt plein zijn geweest als onderdeel van de vijf bomenpleinen in de Oosterparkbuurt: Kastanjeplein, Eikenplein, Beukenplein, Sparrenplein, Iepenplein. In de loop van de tijd, met het groeiende autoverkeer, is het steeds meer een verbreed deel van de Beukenweg geworden. 

Mijn eerste kennismaking met het plein dateert van begin jaren 80, toen ik in oost kwam wonen. Het was een nogal vervallen gebied dat gebukt ging onder de drugsoverlast nabij de oostlijn van de metro. Met de wat vervallen panden rond het plein had het weinig aantrekkelijks om er eens uit de bus te stappen en ik kwam er dan ook zelden.

Inmiddels woon ik er ruim tien jaar om de hoek en kom ik er vrijwel dagelijks: lekkere dingen kopen bij Erik’s delicatessen, een hapje en een drankje op een van vele terrassen, even wachten op de bus.

Toen ik er net woonde waren er nog veel parkeerplaatsen op het plein en had de gemeente (waar ik toen zelf werkte) het plan opgevat om er meer een aantrekkelijke verblijfsruimte van te maken. Dat leverde, zoals gebruikelijk bij herinrichtingsplannen, nogal wat weerstand op. Waar moesten de ongeveer derig auto’s voortaan geparkeerd worden? Was het wel handig dat de bus op de rijweg moest stoppen om te halteren? Werd het niet te veel een commerciële verblijfsruimte met al die terrassen?

Zoals na een herinrichting ook meestal gebeurt, was het commentaar na voltooiing al snel verstomd. De voorheen parkerende auto’s bleken al snel een ander plekje te hebben gevonden. En inderdaad: de terrassen bleken wel het grootste deel van de hervonden ruimte in te nemen, maar dat maakte het plein alleen maar aantrekkelijker voor de meeste bezoekers.

Er wordt hier de laatste tien jaar geen huis verkocht zonder dat er in de makelaarsteksten uitgebreid verwezen wordt naar de vele horecagelegenheden die er zijn in ‘hip and happening Oost’. De vele horecagelegenheden in de buurt lijken een belangrijker verkoopargument dan het aantal slaapkamers van het appartement zelf. Veel is te danken aan De Drie Wijzen uit Oost, die met café Maxwell de trend gezet hebben, al leek op een gegeven moment zo’n beetje het hele plein ingenomen te zijn met hun horeca-concepten.

Met de inmiddels verdwenen Volendamse vishandelaar die lange tijd op de hoek zat, waar nu een oliebollenbakkerij in gevestigd is, had ik het vaak over hoe het plein veranderd was. Hij en zijn vader hadden zo’n 40 jaar vis verkocht in deze buurt en hadden alles enorm zien veranderen. En niet alleen maar te goede begreep ik. Naar aanleiding van onze gesprekjes op vrijdag ben ik toen oude foto’s gaan zoeken op het internet. Het Geheugen van Oost en het Stadsarchief bieden een schat aan mooie beelden van vroeger, toen er inderdaad heel andere winkels gevestigd waren op en rond het Beukenplein.

De gentrificatie die hier inmiddels heeft plaatsgevonden, zal vast ook wel nadelen hebben. Maar als ik moet kiezen tussen hoe het hier veertig jaar geleden was en hoe het nu is, weet ik het wel en ik vermoed dat dat geldt voor de meeste buurtbewoners.

Lees ook
Meer straten van Fokko Kuik

Reacties

Ik heb het artikel van de heer Kuik gelezen die in 1980 bij het Beukenplein kwam wonen. Mijn geheugen gaat veel langer terug, toen het inderdaad nog een echt plein was. De viswinkel, welke in zijn artikel beschreven is, was bij mij bekend om zijn heerlijke warm gebakken schol. Dat was smullen.

Tegenover de viswinkel op het toen nog ronde plein stond een pisbak, die voor ons als kleine jongens in 1945 gebruikt werd als klimkooi. In de winter was er soms ijs op de straat en was er op het Beukenplein een glij-ijsbaan. Je moest wel oppassen, daar je onderuit ging op de plek waar het ijs ophield. Ook is hier toen een meisje onder een vrachtwagen gekomen, dat was Siepie Neervoort. Zij was toen een jaar of dertien. Zij heeft dit overleefd en had later alleen maar een ingevallen borst. Met haar ben ik nog officieel verloofd geweest met Kerstmis in december 1957, maar zij had korte tijd daarna een andere vrijer, waarmee zij in 1958 zwanger in het huwelijk getreden is. Ik heb haar nadien nooit meer gezien. Ik heb het altijd spijtig gevonden, dat de weg midden door het plein gekomen was. Ons speelplein was verdwenen.

Louis Biesbrouck

Het is mij opgevallen, dat in het artikel ook staat Sparrenplein. Dit is echter nooit een plein geweest. Dit was de Sparrenweg en mijn vader heeft al voor de Tweede Wereld Oorlog op nummer 23 een loods gehad om zijn glazenwasserskarren te stallen. Op nummer 21 was toen op de begane grond een snoepwinkel, waar je nog snoep voor een cent kon kopen. Deze winkel is later bij de loods getrokken als kantoor voor Schoonmaakbedrijf De Kroon (ca. 1967) Merkwaardig was toen, dat de winkel een klein tijdje als woonruimte gediend had en het Schoonmaakbedrijf De Kroon toen aan de Gemeente Amsterdam een vergoeding moest betalen wegens: ”het onttrekken van woonruimte’.

Louis Biesbrouck