Op de hoek van de Wakkerstraat en de Simon Stevinstraat staat de Koninkrijkszaal van de Jehova Getuigen. Ze zijn bekend door hun predikingswerk langs de deuren en hun weigering om bloed te ontvangen bij trauma. Maar wat zijn hun diepere overtuigingen?
Tekst Mirjam Ringer | Foto’s Eddy Ellert
Levens-
beschouwingen
in Oost
Ouderling Bert Jutte leidt mij rond in de Koninkrijkszaal. Hij vertelt over zijn vader, die gefrustreerd en getraumatiseerd uit de tweede wereldoorlog kwam. Hij vond de antwoorden waar hij naar zocht niet meer in de kerk en werd aangetrokken tot het radicale pacifisme van de Jehova Getuigen. Hij concludeerde: als iedereen Jehova Getuige was geweest, was er geen oorlog geweest. Jehova Getuigen hebben, zolang de dienstplicht bestond in Nederland, dienst geweigerd en hebben daardoor hun diensttijd in de gevangenis doorgebracht. ‘Je moet er moeite voor doen, je roeit altijd tegen de stroom op,’ zo ziet Jutte deze manier van in het leven staan. En hij ziet ook in dat zoiets nooit een brede volksbeweging kan worden.
Geen drie-eenheid
De puurheid van de Bijbelse boodschap trok hem aan. Zo moet ook de eerste christelijke gemeente in Jeruzalem zijn geweest. Jehova Getuigen zien hun leer als de enig juiste religie. Zo geloven ze niet in de Triniteit, het idee dat God uit drie personen bestaat, de vader, de zoon en de heilige geest. Om niet te ver in allerlei theologische discussies te vervallen, zou je kunnen stellen dat ze proberen om zo dicht mogelijk en zo letterlijk mogelijk bij de Bijbelse teksten te blijven. Inzichten van wetenschappelijke bijbelkritiek wijzen de Jehova Getuigen af. ‘Die kennis heeft de mensen niet aangezet tot meer geloof,’ zegt Jutte. Door dit radicale standpunt maken ze ook geen deel uit van de Wereldraad van Kerken of, wat dichter bij huis, van het Breed Interreligieus Overleg Oost.
Wetenschappelijke kennis zet mensen niet aan tot meer geloof
Verwachting van het einde
Door de jaren heen zijn de Jehova Getuigen erg gefocust geweest op het einde der tijden. Dat is niet zo verstandig geweest volgens Jutte want de datum waarop het einde verwacht werd, moest steeds worden bijgesteld. ‘Het is niet aan ons om te weten wanneer dat komt, maar we houden er wel rekening mee. We leven in een gekenmerkte tijd,’ noemt Jutte dat. Dat betekent niet dat duurzaamheid en milieuproblematiek niet belangrijk zijn, omdat er toch een nieuwe wereld aankomt. Nee, de Wachttoren bijvoorbeeld besteedt er wel regelmatig aandacht aan, maar het mag de mens niet afleiden van het kerndoel.
Individuele vrijheid
Klopt het dat je uitgesloten wordt van de gemeenschap als je bijvoorbeeld niet aan huis aan huisbezoek doet? Jutte reageert op deze vraag heftig. Het is een kwestie van individuele vrijheid net als ook andere zaken, meent hij, net zoals je kindertal. ‘Wel is het zo dat als mensen immoraliteit plegen, zij daarop aangesproken worden. Maar door gesprekken te voeren worden mensen geholpen om daarvan af te komen. Immoraliteit is onder andere homoseksuele handelingen verrichten. Vrouwen hebben een andere rol in het leven dan mannen en kunnen daarom geen ouderling (voorganger) worden.’
Hoewel Jehova Getuigen zich afgescheiden van deze wereld willen houden en daarom ook niet aan politiek doen, proberen ze op het gebied van medemenselijkheid altijd hun steentje bij te dragen. Zo verlenen ook Jehova Getuigen hulp in oorlog- en rampsituaties. ‘Wat je tegenkomt op je levenspad moet je wel doen,’ aldus ouderling Bert Jutte.
Wat de jehova betreft dat is een aparte groep met vreemde inzichten betreffende medemenselijkheid. Zij vormen samen een aparte kliek. Alles moet in hun eigen kring gebeuren. Kun jij je er niet mee conformeren, dan lig je er uit, dan ben jij de sjaak en word je ontweken en met geen oog meer waardig gekeurd. Daar heb ik een voorbeeld van. nog recent een goede kennis van mij was bij de jehova getuigen zij had een broer van mijn zwager in huis die erg ziek was, hij was geen jehova getuige, op een avond werd er bij haar aan gebeld. Er stond een ouderling voor de deur die had gehoord dat er iemand in huis was een manspersoon. Hij sommeerde haar dat mijn jongste zwager het huis moest verlaten. Dat waren weer die knellende regeltjes en dogma’s en de kortzichtigheid van deze dogmatische geloofsgroepering. Een beetje medemenselijkheid bestaat niet, mits jij zelf jehova getuige bent. Toen zij dat hoorde heeft zij meteen gebroken met deze groepering en terecht. Wij leven anno 2018 in een hele andere tijd dan 50, 60 jaar terug. De jehova’s vind ik gevaarlijke mensen. Zwakke mensen met geen sterke fysiek, hebben zij meteen in hun macht. Daar hebben zij een neus voor. Het zijn een stel bijbel ruiters. Ik laat mij niet door die lui ompraten. Bij ons in het dorp loopt elke dag een seniel oud mannetje van jehova met een stelletje verkreukelde wachttoren blaadjes. Laten jullie de jongeren het maar doen.