Je houdt ervan of je haat het: voor veel mensen zijn dit de twee smaken als het gaat om zwemmen in een binnenzwembad. Bij Zwemvereeniging Het Y (officieel met de ouderwetse spelling) bedienen ze de eerste categorie. De vereniging viert dit jaar een jubileum: Al 130 jaar kunnen Amsterdamse waterratten bij Het Y terecht.
Tekst Mariska Meijer | Foto’s Björn Martens
De club voor zwemmers en waterpoloërs verhuisde van het buitenwater aan de Westerdoksdijk via het Zuiderbad naar het Sportfondsenbad Oost, dat zijn bestaan te danken heeft aan Han Bierenbroodspot, de ambitieuze penningmeester van Het Y. Hij ergerde zich in 1923 zo aan het gemeentelijke zwembadbeleid – ook toen was er te weinig zwemwater beschikbaar – dat hij besloot een eigen zwembad op te richten in Oost. Met wat we tegenwoordig crowdfunding noemen, lukte het Bierenbroodspot samen met zijn vriend Eddie van Es om de benodigde fondsen te werven, en in 1929 was het Sportfondenbad Oost een feit.
De zwemvereniging heeft een succesvol verleden. Tot 1945 behaalde het waterpoloteam 27 keer de landstitel. Er zijn ook Olympiërs uit de vereniging voortgekomen zoals waterpoloër Tom Buunk en ook zwemster Enith Brigitha die op de zomerspelen van 1976 in Montreal twee bronzen plakken behaalde (op de 100 en 200 meter vrije slag). Onlangs werd in Almere een standbeeld voor haar onthuld. Tegenwoordig geeft Brigitha les bij Het Y, zowel aan diplomazwemmers als aan wedstrijdzwemmers.
De historie van de club is ook goed te zien in clubhuis de Y-kelder dat in de machinekamer van Sportfondsenbad Oost zit. Er hangen behalve veel trofeeën ook tekeningen aan de wand van oud-lid komiek Bueno de Mesquita. In vroeger tijden was de gezelligheid in het clubhuis – dat nog steeds geopend is na trainingen en wedstrijden en volledig op vrijwilligers draait – voor sommige waterpolospelers de oorzaak van gemiste colleges de volgende ochtend.
Wisselbeker
Nog een bijzonder fenomeen waaruit de historie van Het Y naar voren komt, is de dr. Petitprijs, een aanmoedigingsprijs. Om de prijs te ontvangen moet je een grote doorzetter zijn, bijvoorbeeld een zwemmer of waterpoloër die ondanks tegenslagen toch door blijft trainen. De prijs is vernoemd naar dr. Petit, clubarts van de vereniging van de jaren 50 tot zijn overlijden in 1989. In die tijd was je als sporter verplicht je medisch te laten keuren als je aan wedstrijden deel wilde nemen. Dr. Petit deed dit belangeloos voor alle Y-leden. Voor hem was het vooral belangrijk dat sporters op hun eigen niveau en met plezier met sport bezig konden zijn. Dit jaar ging de dr. Petitprijs naar zwemster Sarah Akil.
Het huidige ledenbestand van Het Y bestaat uit bijna 500 leden; 200 zwemmers, 200 waterpoloërs en 100 diplomazwemmers. Na het behalen van hun zwemdiploma worden kinderen uitgenodigd voor Startblok, een oriëntatiecursus waar ze de basis van waterpolo en wedstrijdzwemmen kunnen leren. Ook oudere zwemmers kunnen bij de vereniging terecht: Er is een borstcrawlcursus waar je in acht lessen de slag onder de knie krijgt of leert perfectioneren. Maar als je gewoon lekker wilt zwemmen met een trainer ben je ook welkom; trimzwemmen kan een of twee keer per week.
