Mee met groep 6 naar de Kalffschooltuin: Oogsttijd!

De Kalffschooltuin is een van de oudste schooltuinen van ons land én de een na oudste van Amsterdam. Sinds 1935 leerden er vele generaties leerlingen van rond de tien jaar hier zaaien, planten, wieden, verzorgen en oogsten. Oost-online kijkt wat er zoal gebeurt op deze Amsterdamse schooltuin en loopt een paar keer mee met groep 6 van Montessori basisschool De Amstel. Het is half juli en bijna zomervakantie: oogsten geblazen, maar pas op, niet alles!

Anne-Mariken Raukema

Het is alweer drie weken geleden dat groep 6 van de Amstelschool op de Kalffschooltuin aan de Ringdijk was. Eerst die zware storm en daarna een studiedag. Na een welkomstwoord en korte introductie op de ochtend door Rob van den Toorn, de educatief medewerker van de schooltuin, ging iedereen om zijn instructietuintje heen staan. Wat een verschil met een paar weken geleden! De zonnebloemen staan bijna twee meter hoog, de groenten zijn enorm gegroeid en de bloemen bloeiden volop. De Kalffschooltuin is een waar paradijs.

Aardappelen in de grond

Alle leerlingen hebben een oogsttas mee, een grote, stevige plastic tas met daarop ‘schooltuinen’ en het Andreaskruis van de gemeente Amsterdam. En een ruimte waar ze hun eigen naam hebben geschreven. Rob vertelt over de aardappelziekte die Ierland verarmde, veel doden en migratie naar de Verenigde Staten opleverde. ‘Er mag geen enkele aardappel in de grond blijven zitten’, zegt hij en vraagt wie nog weet hoe de aardappelplant er gekomen is. ‘Door een aardappel in de grond te stoppen’, weet iemand. Daarom moet echt alles eruit en het loof op een rij op het hoofdpad gelegd.

Groene aardappels hebben zon gezien en moeten in de emmer, voor op de composthoop. Met veel enthousiasme gaan de kinderen aan het werk. De aardappelen verdwijnen in de oogsttas. Behalve de ‘moederaardappel’, die gaat ook de emmer in. Gemiddeld halen de leerlingen ruim tien aardappelen uit de ‘stoel’, maar sommigen oogsten er twintig of meer. Via www.schooltuinrecepten.nl weten de meesten al wat ze met hun aardappelen gaan doen: chips maken en spiralen op een stokje zijn populair.

Niet alles oogsten

De afgelopen week heeft Rob in elk tuintje een courgetteplantje gezet. Die heeft de hele zomer de tijd om te groeien en courgettes te vormen. De snijbiet wordt geoogst en met een touwtje bijeen gebonden. ‘Die heet snijbiet, omdat je hem afsnijdt, na de vakantie gaan we er weer van snijden.’ Twee van de drie venkelknollen worden vanaf de wortels gedraaid, een blijft staan. De mais wordt pas na de zomervakantie geoogst, de winterwortel vanzelfsprekend ook. Van de paprikaplant mag – wie wil – een vrucht worden meegenomen. Die is nog wel groen en bitter, de rest wordt na de vakantie geoogst en is dan rood en rijp. De uien worden uit de grond gehaald, de prei blijft staan. Wie wil mag een zonnebloem afknippen en meenemen.

Waar eerst de aardappelplant stond, wordt nu Nieuw-Zeelandse spinazie geplant, maar niet voordat het bedje eerst goed onkruidvrij is gemaakt en aangeharkt. Alles gaat met grote concentratie en de kinderen helpen elkaar waar nodig. Net als eerdere ochtenden is de sfeer heel goed. De moeder van een van de leerlingen vertelt dat haar grootmoeder van in de negentig kortgeleden vertelde dat ze destijds les kreeg op de oudste schooltuin van Nederland: de Vink in park Frankendaal. Ze heeft daar nog altijd goede herinneringen aan. Dit is dus de vierde generatie die de liefde voor groen wordt bijgebracht.

Koolplanten

‘Pas op dat je niet op de courgette gaat staan!’, waarschuwt Van den Toorn. Iedereen haalt twee soorten basilicum op: een Aziatische, die naar kaneel ruikt, en een Europese, die we veelal in de Italiaanse keuken gebruiken. Het zijn nog maar kleine plantjes, maar als je ziet hoe de rest is gegroeid, komt het hier ook goed mee. ‘Maar wel heel goed aandrukken, anders hechten de worteltjes niet.’ Tussen de spercieboonplanten onder het net worden door de leerlingen van de ene rij een klein palmkoolplantje gezet, de andere rij zet er een kleine boerenkoolplant in. In oktober gaan ze ruilen als het oogsttijd is. Natuurlijk moet het bed verder onkruidvrij zijn.

Met een grote tas vol groenten neemt iedereen afscheid van Rob van den Toorn, maar niet voorgoed. Na de zomer komen ze als groep 7 weer terug, om te oogsten en verder te gaan met de schooltuin. Het ‘groene zaadje’ is bij een aantal kinderen duidelijk geplant: wat een dankbaar werk!

Lees de drie afleveringen over de Kalff Schooltuin