Je fietst langs de hoek Molukkenstraat – Zeeburgerdijk en ziet gewoon een huizenblok. Een week later is er plotseling een complete muurschildering. Het is magisch. Helemaal als je tijdens die week toen de muurschildering in wording was kunstenares Irene Lopez Leon aan het schilderen hebt gezien.
Lida Geers | Foto’s Haye van der Noordaa en Eigen Haard
Na wat speurwerk blijkt dat wooncorporatie Eigen Haard de opdrachtgever is en in samenwerking met Street Art Museum Amsterdam ervoor heeft gezorgd dat de muurschildering gerealiseerd is. Initiatiefnemers zijn twee wijkbeheerders van Eigen Haard in de Indische Buurt, Clarence Cruden en Fenjal Riedewald. In hun spiksplinternieuwe kantoor op het Ambonplein vertelt Clarence wat een wijkbeheerder zoal doet. ‘De wijk is opgedeeld in verschillende delen en de wijkbeheerder zorgt in zijn deel voor de huizen van de wooncorporatie. Onze hoofdtaken zijn: schoon, heel, veilig. Dit geldt voor onze panden en op straat. Wij werken hierbij onder andere samen met politie, brandweer en gemeente.’ Er waren een aantal deuren in de Billitonstraat en aan het Djakartaterras die regelmatig volgespoten werden met graffiti, wat al gauw een armoedige indruk maakte. Besloten werd mooie natuurfoto’s afgedrukt op stickermateriaal op de deuren te plakken. Clarence: ‘De deuren hebben hierdoor een mooie uitstraling en sindsdien zijn ze onaangetast gebleven. Bovendien is het oppervlakte van de sticker zo bewerkt dat graffiti gewoon verwijderd kan worden.’
Dat is het eerste aanzetje naar het verfraaien van de buurt geweest. Clarence had een mooie grote muur op de hoek van de Molukkenstraat en de Zeeburgerdijk, waar volgens hem ook iets mee moest gebeuren. Maar wat, was de vraag.
Fenjal liep al heel lang met de gedachte iets met kunst te doen voor de wijk. Het leek hem geweldig schilderingen aan te brengen op verschillende muren en daardoor de wijk mooier te maken. Het idee is bij Fenjal, de initiatiefnemer, ontstaan uit liefde voor Indonesië en zijn passie voor kunst. Fenjal: ‘Het is een mooie wijk met mooie straatnamen die verwijzen naar Indonesië. Dus voor mij lag voor de hand in die richting iets te doen. Ik had een plan en Clarence had de muur. Mooier kon het niet.’
Precies die stijl
In principe werk je als wijkbeheerder vaak alleen, het is volgens Fenjal een solistische job. ‘Ik wilde al lang iets samen met een andere wijkbeheerder doen. Ik had het plan al in mijn hoofd en heb dit met de manager en de wijkregisseur besproken. De muur staat in de wijk van Clarence. Dat kwam mooi uit om samen te werken en ik heb Clarence hiervoor uitgenodigd. We zijn dus beiden betrokken bij het hele proces, maar de verschillende onderdelen hebben wel een aparte eigenaar.’ Ieder jaar stelt Eigen Haard een bepaald bedrag beschikbaar om aan de wijken te besteden. Het idee was duidelijk: het moest een schildering worden met natuur en dieren die refereren aan Indonesië. Clarence ging hiervoor op zoek naar de juiste samenwerkingspartner en vond die in Street Art Museum Amsterdam. Eigen Haard heeft vervolgens Street Art ingehuurd ter ondersteuning van het plan. Dat kwam met een aantal kunstenaars. De plannen werden voorgelegd en de kunstenaars kwamen met voorstellen en schetsen. De uiteindelijke keuze is op Irene Lopez Leon uit Barcelona gevallen. ‘Haar stijl sprak ons meteen aan’, stelt Fenjal.
Keuze uit drie
Irene maakte drie schetsen, die door alle betrokkenen uitvoerig zijn bekeken. Ook de bewoners zijn erbij betrokken door het houden van open tafels, huisbezoeken en het meedenken over de keuze van het uiteindelijke werk. Hier is zelfs een vrijwilliger uit ontstaan die de kunstenares tijdens het proces heeft geholpen.
Toen de keuze was gemaakt – de meeste stemmen golden – ging het snel. Irene kwam naar Amsterdam en ging aan de slag. Clarence: ‘In het begin dachten we dat het hele project niet op tijd af zou zijn. Irene had maar een week de tijd en dat leek ons aan de korte kant.’ Fenjal: ‘Dit proces bracht heel veel teweeg. De bewoners voelden zich erg betrokken en kwamen met eten en drinken voor Irene, en in het cafeetje vlakbij in de Molukkenstraat bood men haar een plek om even tot rust te komen. Het verkeer hield in om te kijken wat er gebeurde en er was zelfs een vrouw die op een trapje midden op de weg ging staan om een foto te maken.’ Ogenschijnlijk zonder een echte leidraad ging Irene aan de slag en in een rap tempo werd de hele schildering op de muur gezet. Ze was zelfs royaal binnen de afgesproken tijd klaar. Het was dus een heel avontuur en het is erg mooi geworden. Het hele proces vanaf het idee tot de oplevering heeft slechts een half jaar in beslag genomen. De oplevering was heel feestelijk samen met mensen van Eigen Haard, bewoners en mensen van Street Art. Fenjal was op dat moment jammer genoeg op vakantie, dus hij heeft dat laatste stukje net niet meegemaakt. Op de vraag of er nog nieuwe plannen op de plank liggen, wordt er grijnzend geantwoord dat dat zeker het geval is, maar dat er natuurlijk wel geld beschikbaar voor moet zijn. ‘Dus dat wordt waarschijnlijk volgend jaar.’