OUD Nieuws | 30 mei 1787 Bij de Kattenburgerbrug vond een veldslag plaats tussen aanhangers van stadhouder Willem V en hun tegenstanders, de patriotten. De Oranjegezinde bewoners van Kattenburg, de bijltjes, hadden de brug naar hun eiland opgehaald. De Amsterdamse schutters, die aan de kant van de patriotten stonden, wilden het eiland innemen.
Van weerszijden van de Nieuwe Vaart werd geschoten. Er vielen een paar doden. Ten slotte wisten de schutters met een platte schuit naar de brug te varen en de touwen van de klep door te hakken. De patriotten stormden de brug over en namen nietsontziend wraak: bijltjesdag.
Eerder in april hadden Amsterdamse patriotten negen Oranjegezinde vroedschapsleden tot aftreden gedwongen. Patriotse vroedschapsleden waren hen opgevolgd. In de weken daarop waren de beide partijen afwisselend aan zet om de macht (opnieuw) te grijpen. Op 29 mei vielen prinsgezinde bijltjes een compagnie patriotse schutters aan. De patriotten namen wraak door de huizen van orangisten te plunderen. Daarop trokken de bijltjes zich terug op Kattenburg en werd de brug naar het eiland opgehaald.
Op Kattenburg woonden bijna alleen maar scheepstimmerlieden. Ze werkten op de werf van de admiraliteit op het eiland. Naar het gereedschap dat ze gebruikten werden de scheepstimmerlieden ‘bijltjes’ genoemd. De bijltjes waren altijd erg Oranjegezind. Ze bleven ook achter de stadhouder staan toen de patriotten hem in de tweede helft van de achttiende eeuw zijn macht wilden ontnemen.
Jan Bulthuis tekende het moment dat de Amsterdamse patriotten op 30 mei 1787 de Kattenburgerbrug veroverden op de Oranjegezinde bewoners van Kattenburg, de bijltjes. Links is een deel van ’s Lands Zeemagazijn te zien en het Kattenburgerplein. Rechts het Kadijksplein.
Bron Stadsarchief
