Archiefbeelden vind ik altijd lekker om naar te kijken. Hoe ouder, hoe beter eigenlijk. Even terug naar een voorbijgegane tijd die toch nog enigszins tastbaar is door het beschikbare beeldmateriaal. Terug naar 1975 – toen Amsterdam, net als nu in 2025, een belangrijk jubileum te vieren had. Maar liefst zevenhonderd figuurlijke kaarsjes mochten uitgeblazen worden. De festiviteiten die toen plaatsvonden zijn uitgebreid vastgelegd en voor iedereen te zien op het Youtube kanaal van het Stadsarchief.
Hoe anders was deze stad toen. In het tijdperk van nieuwmarktrellen, opkomende heroïne problematiek en verkrotting van de binnenstad. Bij het kijken van dit soort beelden valt me altijd op hoe rauw en ruig Amsterdam toen kon zijn. Buurten als de Jordaan en de Pijp waren vervallen en arm, in scherp contrast met de dure en hippe yuppenwijken die het nu zijn geworden.
Ik had het graag met mijn eigen ogen willen zien. Ik had me graag af willen vragen of ik die tijd leuker zou vinden dan de onze, of dat de gentrificatie die kwam juist een zegen is. Feit is wel, dat de stad enorm opgeknapt is. Al het geld dat door de jaren heen naar binnen gekomen is, heeft van Amsterdam een strakke en gepolijste stad gemaakt. Geliefd en gewild door vele mensen, soms misschien wel te veel.
Heel gek is het niet dat onze stad een toerisme-, studenten- en expatmekka is geworden. Er is zoveel moois te zien, zoveel leuks te doen, en het leven is er niet verkeerd. Amsterdam zit vol ambities en kansen. Het is een prachtige en unieke plek op deze aardkloot.
Vijftig jaar later en vijftig kaarsjes verder zijn we inmiddels aanbeland bij het volgende jubileum. Het hele jaar door worden er festiviteiten en activiteiten georganiseerd met als klap op de vuurpijl een ambitieus festival. Als de groene en vooruitstrevende stad die Amsterdam wil zijn, moet dat natuurlijk op een bijzondere manier. En wat kan beter zijn dan een dikke middelvinger naar die vervuilende auto’s en er een lekker feestje van maken op de ring?
Vergeet die unieke binnenstad, de prachtige pleinen en groene parken. Wij hebben een oerbos in één nacht neergezet op een stuk snelweg. Dat noem je pas ambitieus. Dan denk je misschien, is dat wel logisch? Een festival op een hele lange smalle strook? Nee. Dat is het niet. Máár. Het is wel bijzonder. Bijzonder onhandig. Zoals elke expert op het gebied van crowdmanagement waarschijnlijk van verre al zag aankomen. Er is een reden dat steden niet aan één straat gebouwd worden.
Maar goed, is dit nu dan een beetje cynisch? Misschien wel. Maar toch ook niet. Met alle pracht en praal die Amsterdam te bieden heeft, maken we van een evenement dat een volksfeest had moeten worden, een omheind feestje op asfalt. Afgesloten van de rest van de stad. In plaats van te vieren wat we hebben, komen we ons verdringen op de meest sfeer- en zielloze plek van de stad.
Volgens de gemeente zelf is het festival vooral geslaagd. Maar dit is met name omdat er op wonderbaarlijke wijze geen serieuze ongelukken zijn gebeurd en er niets uit de hand liep. Dit lijkt me toch niet de enige maatstaf voor succes.
Daarom wil ik dit voorstellen: Amsterdam 800 jaar wordt gewoon waar het om draait: Amsterdam. Niet de landingsbanen van Schiphol of een ander stuk asfalt, maar de klinkers van onze straten en gras van onze parken. Een Koningsdag XXL. Ja, het zal zeker chaos en drukte met zich meebrengen, maar het kan een feest worden om nooit meer te vergeten. Nog maar 18.000 nachtjes slapen…
