Het tochtje van de IJopener voert dit keer via de randen van ons verspreidingsgebied naar Nieuwe Diep en Flevopark. We pakken de nieuwe Spinozaroute op, leggen aan bij Park Frankendael en genieten van de schoonheid in Darwins Bloementuin.
Joost van der Vaart | Foto’s Norfoh
Oost heeft verbazingwekkend veel groen en water. Zelfs nabij het volgepakte Oranje-Vrijstaatplein hoor je eendengesnater vanuit de naastliggende Ringvaart. De rust die uitgaat van deze historische, intussen danig opgeschoonde waterloop is verademend. Hier op de bankjes onder de bomen van het plein, tien meter van de waterkant, begint ons nieuwe wandel- of fietstochtje door Oost.
Op onze bank is een QR-code geschroefd in een sculptuur van gerecycled plastic. De code markeert de Spinozaroute, een nieuwe fietstocht door de stad. De route staat geheel in het teken van de Amsterdamse natuurfilosoof en vrijdenker Baruch Spinoza (1632-1677) en is bedacht en ontworpen door filosoof Nanda van Bodegraven. We gaan langs drie Spinoza-routepunten in Oost. Met je smartphone kun je daar de code scannen, waarna een podcast volgt over mens en natuur. Het is een beetje geknutsel, maar moeilijk is het niet. En je steekt er wat van op. Natuur en geestelijke vorming gaan hier hand in hand, misschien zoals Spinoza het ooit zelf bedoelde.
Bij het Oranje-Vrijstaatplein steken we na het beluisteren van de podcast de houten brug over en gaan via Hogeweg en Middenweg naar de hoofdingang van Park Frankendael, de enige overgebleven historische buitenplaats in Amsterdam (circa 1695). Loop of fiets rechtdoor tot een zitbank links onder de bomen met uitzicht op een speelweide. Daar vind je weer een QRcode waarmee je een podcast start. Kijk en struin vooral ook rond in het achttien hectare grote park, dat samen met Huis Frankendael een (rijks)monument van de eerste orde vormt. Groen en geschiedenis gaan hier naadloos in elkaar over.
Maar dan! Dan wacht ons nog een groene parel die minder bekend is. Van Frankendael gaan we via de Hugo de Vrieslaan naar het verderop gelegen Darwinplantsoen. Dit is zowel een straat als een aangrenzend park, met in het midden ervan de prachtige en publiek toegankelijke Bloementuin van Darwin. Plantsoen en bloementuin zijn genoemd naar natuurvorser Charles Darwin (1809-1882), de man die als eerste de evolutie – langzame verandering van organismen – als biologisch begrip definieerde en die met zijn theorie het geloof in God als schepper van mens en dier aan ’t wankelen bracht.
Wat is het hier mooi. En wat is Darwins Bloementuin goed onderhouden. Dat doen buurtbewoners en daar verdienen ze een groot compliment voor. Hoewel Spinoza en Darwin in totaal verschillende tijden leefden, hebben ze wel iets weg van elkaar. Darwins evolutietheorie zou je toegesneden kunnen noemen op Spinoza’s ontkenning dat de mens een schepping van God is.
Meteen links van de ingang in Darwins Bloementuin staat een bank met QR-code, dit keer bevestigd op een stuk plastic waarin we het gelaat van Spinoza herkennen. Hier kun je de laatste filosofische podcast van ons tochtje beluisteren. Maar de Spinozaroute stopt hier niet; die loopt nog door tot het Nelson Mandelapark in de Bijlmer. En het startpunt is bij het standbeeld van de filosoof naast de Stopera.
Wij gaan van Darwins Bloementuin verder via de Kruislaan langs begraafplaats de Nieuwe Ooster. Loop of fiets hier rechtdoor. Het is een groen en tamelijk rustig stuk van Oost. Je komt nu in de buurt van het spoorwegviaduct bij NS-station Science Park. Loop het wetenschapspark in via het verlengde van de Kruislaan en sla als je zin hebt even rechtsaf naar Anna’s Tuin en Ruigte, een woest gebiedje dat we in een vorige aflevering beschreven.
Ga rechtdoor naar het Flevopark, een van de mooiste groene longen van Amsterdam. Het is de oostgrens van de Indische Buurt en vormt een geheel met de Joods-historische begraafplaats Zeeburg. Wat niet iedereen weet, is dat schrijver, onderwijzer en natuurkenner Jac. P. Thijsse (1865-1945), een grote naam in de popularisering van de Nederlandse natuur, destijds de grote pleitbezorger was van een park tussen begraafplaats en Nieuwe Diep. Hij was een van de eersten die begrepen dat de stadsmens groen nodig heeft om zich te kunnen ontspannen.
Zoek in het Flevopark het water op. Aan de oostzijde is een pad dat leidt naar het Nieuwe Diep, een eeuwenoude doorbraak van de Zuiderzee door de Diemerzeedijk. Daar heb je alles: bos, weide en uitzicht over het Diep. Beter kan niet. ×
Meer lezen over Park Frankendael? Het verhaal in de serie Geheugen van Oost op pagina 26 gaat deze keer over dit mooie park in de Watergraafsmeer.