Home IJopener Column | Niemand over de brug

Column | Niemand over de brug

0
Simone Slotboom | Foto Marcel de Cnock

14 januari 2023. Tientallen fietsers in de stromende regen. Trappend bij windkracht 6. Geen ongebruikelijk tafereel in Amsterdam. Maar deze fietsers zijn boos. En niet vanwege het woeste weer. Toeterend en bellend fietsen ze van het stadsloket in Noord via de pont naar de Stopera. Fietsers met een missie. Onder leiding van de Fietsersbond Amsterdam. ‘Kom over de brug’, scanderen ze luid. Want deze fietsers willen geld. Geld voor de beloofde fietsbruggen. Voor de beloofde Sprong over het IJ: de Oostbrug tussen Azartplein en Johan van Hasseltweg, de Westbrug tussen Danzigerkade en NDSM en de voetgangerstunnel vanaf het Centraal Station. In de Voorjaarsnota 2023 blijkt nul euro gereserveerd. Vandaar dit protest. Fietsopstand 2022-23. En dat is meteen ook de naam van de actiegroep en de petitie die zij aanbieden aan wethouder Van der Horst van Verkeer.

De fietsers hebben een punt. Noord groeit door van 100.000 naar 180.000 inwoners en de ponten zijn al overvol. Bovendien stinkt het zaakje. Als rotte vis. De 135 miljoen die gereserveerd was voor de Oostbrug is stilletjes uit de begroting verdwenen. Herverdeeld. Om het financiële plaatje rond te krijgen. Het college liet al bij de presentatie van de begroting weten dat niet alle gewenste investeringen op dit moment door kunnen gaan. Of de bruggen er ooit nog komen, is nog niet duidelijk. De grond bestemd voor de aanleg blijft gereserveerd, maar er is alleen geld voor extra ponten.

Het verhaal blijkt complexer.
Staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat zegt namelijk dat het stadsbestuur geen plan voor de fietsbrug heeft ingediend. Waarschijnlijk, zo redeneert ze, omdat Amsterdam al om best wat investeringen vroeg en daarin wellicht een eigen afweging had gemaakt. Gezien de hoge kosten – ze denkt zelf aan zo’n 300 miljoen – zou het volgens haar ook de vraag zijn of de brug wel in aanmerking zou komen voor financiering door het Rijk. Wethouder Van der Horst daarentegen zegt eerder al, in een interview met Het Parool, dat het Rijk ‘in een vroeg stadium’ nee zei. En in de commissievergadering van 17 november vorig jaar wijst ze erop dat het Rijk eerst sowieso tegen de brug was en daarna al zou hebben gezegd niet mee te betalen. ‘We weten nu wel dat het Rijk hier geen geld voor heeft, dat is ook duidelijkheid die nodig is’, stelt de wethouder. Maar is dat ook zo? Is er gewoon
geen geld? Of speelt er meer? Er lijkt eerder sprake van ordinair handjeklap achter gesloten deuren. In een goede whodunit is het advies steevast: Follow the money. Dat lost de meeste mysteries snel op. Dus waar zijn de centjes heen gegaan?

De Rijksoverheid kan via het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport geld uittrekken voor allerlei projecten in Nederland ten bate van de ruimtelijke inrichting. Wethouder Van der Horst en wethouder Reinier van Dantzig van Woningbouw sloten een miljardendeal met het Rijk waardoor de Noord/Zuidlijn kan worden doorgetrokken naar Schiphol en Hoofddorp en het Zuidasdok voltooid. Dat zijn de ‘best al wat’ investeringen waar de staatssecretaris op doelde. Uitbreiding van de metro dus. Al gaat de trein al rechtstreeks naar Schiphol. Maar dit terzijde. Ook de Ringlijn, metrolijn 50, wordt verlengd naar Haven-Stad.
En het – omstreden, tijd- en geldverslindende – miljardenproject Zuidasdok gaat door. In totaal is 5,4 miljard beschikbaar, waarvan 4,1 miljard voor rekening van het Rijk. Een woordvoerder van staatssecretaris Heijnen verklaart de toekenning als volgt: ‘De investeringen in het spoor en de wegen rondom Amsterdam zijn van nationaal belang.’ Al lijkt het meer of gekozen is voor het grote geld. Voor Schiphol. Voor de Zuidas. Investeren in bedrijven in plaats van in burgers. Onder het mom dat dit indirect of op termijn ook goed is voor hen. De redeneringen lijken te kloppen. ‘Er is geen geld.’ ‘Het kost een aardig bedrag zo’n brug.’ ‘Dat moeten we wel vinden in de begroting.’ Heel redelijk allemaal. Ik heb dat ook altijd. Zo lastig. Geef ik mijn geld aan iets uit. Kan ik het vervolgens niet meer vinden in mijn portemonnee.

Voorlopig komt er niemand over de brug. Niet voor de brug(gen) over het IJ. De metro krijgt voorrang. Na 183 jaar discussie over en wachten op een brugverbinding over het IJ, gaat het wachten gewoon door. Op de brug, maar ook op de voltooiing van genoemde mega(lomane?) projecten. Gelukkig is het wachten op de opening van de gerenoveerde Piet Heintunnel wel voorbij. Dat waren de automobilisten inmiddels spuugzat. En de fietsers? Die mogen terug naar de wachtkamer. Of de volle pont. Maar ze trekken wel keihard aan de bel. Steun ze vooral. Al is het alleen maar om wat licht in de duisternis van de achter(klap)kamertjes te schijnen.