Een nieuwe rubriek ‘Het was in Oost’ met een plek ergens in Oost waar iemand een mooie, bijzondere, trieste of een andersoortige herinnering aan heeft. Dit keer een gesprek met Freda Cohen Rapoport.
Méland Langeveld | Foto’s Freda Cohen Rapoport
Haar herinneringsplek is de Sparrenweg 39 in de Oosterparkbuurt. Daar hangt aan de gevel een plaquette ter nagedachtenis aan de Joodse leerlingen en leraren van de Sparrenwegschool.
Uit de vergetelheid
‘In 1980 kwam ik op de Beukenweg wonen, boven de shoarmazaak en aan de achterkant had ik zicht op de Louise de Colognyschool, die in het binnenblok stond. De school is in 1987 gesloopt. Ik heb er nog foto’s van gemaakt. Maar pas drie jaar geleden ben ik via Geheugen van Oost erachter gekomen dat de school – destijds de Sparrenschool – in de Tweede Wereldoorlog een verzamelpunt voor Joodse kinderen is geweest, die van daaruit naar de vernietigingskampen gingen. De school lag verscholen achter een gesloten poort, met geen enkel zicht vanaf de straat. Ik vond het erg ellendig dat dat zich in mijn binnenblok had afgespeeld en had het ook liever niet geweten. Maar mijn zoon zei: doe er iets positiefs mee, en zo groeide het idee van een herdenkingsplaquette. Persoonlijk heb ik geen verleden in Amsterdam, ook geen familie die hier destijds woonden, maar ik vond dat dit uit de vergetelheid moest komen. De rabbijn adviseerde me wel dat ik het beter niet uit eigen naam kon doen vanwege rottigheid. Ik besloot het uit naam van de bewonerscommissie te doen. Het geld voor de plaquette had ik snel bij elkaar.’
De onthulling
‘Het was een mooie onthulling van de plaquette op 3 mei 2021 met veel belangstellenden. Ook enkelen die de Shoah hadden overleefd. Prachtig vond ik hoe de rabbijn de kinderen erbij betrok, die speelden in het naastgelegen speeltuintje. Zij wisten het wel van de Joden, maar konden daar geen voorstelling van maken. De rabbijn vroeg hen waar hun ouders vandaan kwamen. ‘Turkije’ antwoordden ze. De rabbijn: ‘Stel dat alle Turken worden weggevoerd naar ergens in de wereld om daar vermoord te worden.’ De kinderen konden er nu wel een voorstelling van maken en vonden het afschuwelijk.
Ik ben blij dat ik de herinnering aan de Joodse kinderen en leraren zichtbaar heb gemaakt. Zeker in deze tijd waarin de ontkenning of het bagatelliseren weer de kop opsteekt.’
Oproep
Bent u geïnteresseerd om ook een plek waar u een mooie, bijzondere, trieste of een andersoortige herinnering aan heeft met ons te delen, dan kunt u een mail sturen naar de redactie: [email protected]
