In de reeks Sculpturen van Oost ditmaal ‘Voor de bijen’ van Frank Mandersloot. In de volksmond wordt het kunstwerk al snel tot ‘Bijentafels’ of ‘Tafels en Bijen’ omgedoopt. De gestapelde tafels staan sinds 2004 op de kruising van de Piet Heinkade, de Panamalaan en de Czaar Peterstraat.
Méland Langeveld
‘Voor de Bijen’ bestaat uit vier reusachtige, gestapelde tafels, bij elkaar zestien meter in hoogte. De onderste twee zijn van beton en de bovenste twee van Azobé-hout. De onderste tafel staat met twee poten onder het wegdekniveau, ter hoogte van de verlaagde trambaan, en ze verbeelden de funderingspalen. Het is een verwijzing naar Amsterdam dat op palen is gebouwd. De stapeling van de tafels beeldt de verschillende niveaus in de openbare ruimte uit, van de verdiepte tramhalte tot de hoge dijk waar de treinen over rijden. De draaiing van de gestapelde tafels komt overeen met de bouwrichting van de gebouwen in de directe omgeving. Tevens geeft de stapeling de vier richtingen van het verkeer weer die hier op het kruispunt samenkomen. De kunstenaar heeft negen jaar aan dit project gewerkt.
Bijenkorven
Onder de vierde tafel is een plateau opgehangen waarop enkele bijenkorven staan. De bedoeling is om de bijen uit de buurt naar deze plek te lokken, door de buurt groener te maken met bloemen die bijen graag bezoeken. Maar het blijkt al snel dat bijen zich niet laten sturen: er is toch te weinig groen en er staat te veel wind voor de bijen op de hoogte waarop de korven zijn aangebracht. In 2013 is de Imkervereniging Waterland gestopt met het verzorgen van de korven. De bijenkorven zijn niet weggehaald: ze vormen een onderdeel van het kunstwerk.
Kunstwerk maakt slachtoffers
Ruim voor de officiële opening is het kunstwerk getest op veiligheid. Een extern veiligheidsbureau en verschillende andere instanties keuren het ontwerp goed. Rondom het object zijn voor visueel gehandicapten waarschuwingstegels geplaatst ter voorkoming van het stoten van hoofden. Maar vooral goed ziende voetgangers lopen met hun hoofd tegen een van de tafelpoten aan. De Volkskrant komt in januari 2008 met het bericht dat het kunstwerk slachtoffers maakt. Een voorbijganger loopt tegen een poot op en moet per ambulance worden afgevoerd. Navraag in een kantoorgebouw in de buurt levert nog zeven slachtoffers op met blauwe ogen, builen of hoofdwonden. De slachtoffers pleiten ervoor de poten van de tafel in te korten. Maar daar voelt Mandersloot weinig voor. Hij wijst op de eigen verantwoordelijkheid van de voorbijgangers, de mensen hebben volgens hem de plicht op te letten (Volkskrant, 16 januari 2008).
Maaskeien
Mandersloot komt met een oplossing: maaskeien als waarschuwing, die rond zijn kunstwerk komen te liggen. ‘De maaskeien van grijze en rode kleuren zorgen voor een mooie overgang van de rode klinkers naar de betonnen tegels rondom het kunstwerk. Deze kleurovergang tast het aanzien van het kunstwerk niet aan’, aldus de kunstenaar. De ervaring met dergelijke keien is dat voetgangers niet over zulke keien lopen, maar eromheen gaan. De betrokken instanties, waaronder de stichting Gehandicaptenoverleg, kunnen zich in dit ontwerp vinden.
Mandersloot
Frank Mandersloot, geboren in 1960 te Utrecht, volgt zijn opleiding aan de kunstacademie in ‘s-Hertogenbosch en aan Ateliers ’63 in Haarlem. Hij woont en werkt in Amsterdam. Zijn werk omvat installatiekunst, fotografie en beeldhouwwerk. Beeldhouwwerk van hem in de publieke ruimte is in diverse plaatsen van Nederland te vinden. Hij exposeert regelmatig in binnen- en buitenland. Mandersloot won in 1987 de aanmoedigingsprijs van het Amsterdams Fonds voor Beeldende Kunst en in 1988 de Charlotte Köhlerprijs en de Heineken Brouwerij Cultuurprijs.
