Als je de Berlagebrug overgaat van zuid naar oost, dan zie je aan de rechterkant van de brug een wijkje, de Van der Kunbuurt, met portiekflats uit de jaren 50 en 60. Misschien is het je ook al opgevallen dat het ROC dat op de linkerhoek van de Berlagebrug stond, inmiddels is gesloopt. Er zijn grote veranderingen op til in dit stukje Amsterdam. We spraken daarover met Geertjan Cronenberg, omgevingsmanager van alle werkzaamheden in dat gebied.
Johanna Kroon
Wat doet een omgevingsmanager eigenlijk? ‘Een omgevingsmanager onderhoudt relaties tussen een bouwproject en de mensen in de omgeving die daarmee te maken krijgen. Dat zijn natuurlijk bewoners, maar ook bedrijven – denk aan het GVB of woningcorporaties. Iedereen dus die er last van heeft, en iedereen die er mogelijkerwijze ooit plezier van krijgt, iedereen met wie je moet samenwerken of waar je op één lijn mee moet zien te komen. Iedereen heeft natuurlijk andere belangen, en het project zelf heeft ook belangen.’
Hoe pak je zoiets aan? Het eerste wat je doet, is de belangen van eenieder helder krijgen, zodat er keuzes kunnen worden gemaakt.
En wat kom je daarbij zoal tegen? ‘Mensen kunnen soms het idee hebben dat er iets gaat gebeuren wat ze helemaal niet willen, en dat datgene wat ze juist wél zouden willen niet gaat gebeuren. Vaak blijkt zo’n gedachte op niets gebaseerd. Dus als omgevingsmanager ga je dan kijken of je erachter kunt komen waar die opvatting vandaan komt. En je wilt ook weten wat je kunt doen om te zorgen dat iemand wel tevreden blijft.’
‘De universele angst is wel dat de leefbaarheid achteruit gaat, heel begrijpelijk natuurlijk. Mensen zeggen bijvoorbeeld ‘ik wil geen drukke fietsroute door mijn straat.’ Maar wat ze dan bijvoorbeeld
niet weten is dat door die fietsroute het autoverkeer juist wordt teruggedrongen, en dat er daardoor ook ruimte ontstaat voor iets nieuws, bijvoorbeeld een bibliotheek of een mooi terras. Als omgevingsmanager laat je dus het hele spel zien van geven en nemen.’
En heeft dat altijd succes? ‘Niet altijd. Iemand heeft bijvoorbeeld nu vrij uitzicht, en straks wordt dat vrije uitzicht belemmerd door hoogbouw. Dan leg ik uit waarom de gemeente hier toch voor kiest: er moeten woningen zijn voor nieuwe Amsterdammers, en ook voor de kinderen of kleinkinderen van de mensen die straks die hoogbouw voor de deur krijgen. En dit is een goede plek daarvoor, omdat het tegen een station aanligt. Meestal hebben mensen daar dan toch wel begrip voor.’
‘En een andere belangrijke taak van de omgevingsmanager is ervoor te zorgen dat de bouwplannen gerealiseerd worden met zo weinig mogelijk overlast voor de mensen die er wonen. Volgens Wikipedia komt het verzet van bewoners van de Van der Kunbuurt, met die portiekflats uit de jaren 50 en 60, voort uit het slechte onderhoud van deze woningen, die volgens hen na een opknapbeurt nog decennia mee zouden kunnen.’
Hebben ze een punt? ‘Nee. Die woningen zijn in de wederopbouwperiode neergezet, de tijd van enorme woningnood en weinig goede materialen. Er moesten zo snel mogelijk zo veel mogelijk woningen worden neergezet. Deze woningen zijn heel gehorig, vochtig, slecht geluidsgeïsoleerd en de warmte vliegt eruit. Nieuwbouw is goedkoper dan opknappen, en daarom komt er nieuwbouw.’
Wat is er geregeld voor de huidige bewoners van de Van der Kunbuurt? ‘Wie terug wil komen naar de Van der Kunbuurt kan terugkomen, zelfs met behoud van huur. In de tussentijd worden deze mensen gehuisvest in een andere woning van Stadgenoot. Stadgenoot is in april 2023 begonnen met het uitplaatsen van bewoners naar andere woningen, en op dit moment is ongeveer de helft van de bewoners elders ondergebracht. Intussen zitten er tijdelijke bewoners in de vrijgekomen woningen, want Stadgenoot wil natuurlijk geen leegstand. Eind van dit jaar moet iedereen weg zijn en dan kan de sloop beginnen.’
Wat gaat er nog meer gebeuren in dat gebied? ‘We zijn aan het kijken of er een ondergrondse fietsenstalling onder het Amstelstation kan komen, zodat al die fietsenrekken die er nu staan niet meer nodig zijn. En de toegang tot de achteringang van het station, aan de Amstelzijde dus, gaan we verfraaien.’
Wat gaat er eigenlijk gebeuren met dat HVA-gebouw achter het Amstelstation, die bruine betonnen bunker? ‘Dat karakteristieke gebouw, gebouwd in een stijl die het brutalisme wordt genoemd, blijft gewoon staan en we gaan zorgen dat het mooi aansluit op de verbeterde stationsentree. Het is een bouwstijl uit de jaren 70 die tegenwoordig iets meer waardering krijgt, wat er waarschijnlijk mee te maken heeft dat er heel veel in deze stijl uitgevoerde bouwwerken inmiddels zijn gesloopt. Zeldzaamheid draagt altijd bij aan waardering.’
Lees ook Plannen voor nieuwe Amsteloeverbuurt tussen Amstelstation en Amstel
