Onlangs, op een zonnige zaterdagmiddag, was ik op het verjaardagsfeestje van mijn schoondochter. Ze heeft haar tekenschool Rintintin in een kelderverdieping aan de Olmenweg, net om de hoek van de Populierenweg. Toen we er op de stoep zaten vroeg ik me af hoe die vreemde stratenstructuur daar eigenlijk te verklaren is. Het is een soort driehoekig gebied met on-amsterdams veel parkeerplaatsen, dat uitkijkt op de achterkant van het voormalige Paroolgebouw aan de Wibautstraat, waar nu het Studenthotel in gevestigd is.
Sinds 1982 woonde Fokko Kuik in verschillende buurten in Oost, werkte ruim 20 jaar als verkeersadviseur bij de gemeente en is sinds vorig jaar postbezorger in de Watergraafsmeer. Zo bouw je persoonlijke banden op met verschillende straten in Oost. Volg Fokko Kuik door de straten van Oost.
Ik vermoedde dat die structuur te maken had met het in 1939 opgeheven Weesperpoortstation. En inderdaad: vanaf dat treinstation liep blijkbaar ook het tracé van de Gooise tram in een bocht langs de achtertuintjes van de Vrolikstraat naar de Linnaeusstraat. Toen dit tracé net voor de oorlog werd opgeheven en de treinsporen verhoogd werden aangelegd kwam hier ruimte vrij. En aangezien ook besloten was om, anders dan in 1901 bedacht, in dit gebied geen Station Oosterpark aan te leggen, ontstond er ruimte om hier kort na de oorlog woningen te bouwen.
Net als in de wijk Jerusalem werd hier, met het oog op de acute woningnood, gebruikgemaakt van snel te bouwen Airey flatwoningen. Ze waren bedoeld voor 15 jaar, maar ze staan er – inmiddels wel wat opgeknapt en beter geïsoleerd – nog steeds. Een paar jaren geleden hebben ze weer een fris uiterlijk gekregen met een grappige steeds verspringende geverfde blokkenstructuur.
Omdat de Populierenweg bijna een kilometer lang is vormen deze vijftien grote blokken met daartussen laagbouwblokjes een bijzondere omlijsting van de Oosterparkbuurt langs het spoor. Op de website van het Geheugen van Oost las ik de veronderstelling van een ex-bewoner dat één van de redenen om daar deze huizenblokken neer te zetten was om de slordige achtertuintjes van de Vrolijkstraat aan het oog te onttrekken. Dat doen ze dus nog steeds dus. Of die tuintjes inmiddels wat netter zijn geworden valt moeilijk te controleren.
In de kelderverdiepingen van de Olmenweg en de Populierweg, waarschijnlijk ooit bedoeld als fietsenkelders, zijn tegenwoordig allemaal kleine bedrijfjes en ateliers, zoals die van mijn schoondochter gevestigd. Omdat ze op het zuiden liggen vind ik het op zonnige dagen altijd wel een prettige straat om doorheen te lopen. En voor de hondjes uit de buurt is langs de spoordijk een prettige uitrenstrook.
In hetzelfde driehoekige gebiedje waar we die middag zaten staan, haaks op de Olmenweg, vijf bakstenen portiekflats. Ook deze zijn inmiddels ruim 70 jaar oud. Ze stonden rond de eeuwwisseling op de nominatie om gesloopt te worden, maar zijn inmiddels opgeknapt en beter geïsoleerd. In mei 2019 werden er op de kopse kanten van de flats fraaie en gigantische muurschilderingen aangebracht onder de titel ‘If walls could speak’. Zowel Nederlandse als buitenlandse kunstenaars gaven hier invulling aan zelf gekozen thema’s. Het is echt de moeite waard om ze een middagje te komen bekijken en inspiratie op te doen. En als je vervolgens zelf ook zo mooi wil leren tekenen, dan weet ik wel een adresje…
Lees ook
De andere straten van Fokko Kuik
